Παραθρησκευτικές ομάδες και τρόποι προσέλκυσης θυμάτων

Ως αίρεση ορίζουμε μια (παρα) θρησκευτική ομάδα που, στη περίπτωση του χριστιανισμού, αρνείται μια ή περισσότερες από τις θεμελιώδεις βιβλικές διδαχές. Μια αίρεση  μπορεί να ισχυρίζεται ότι ακολουθεί μια καθιερωμένη θρησκεία, αλλά αρνείται μια ή περισσότερες από τις βασικές αρχές της. Στη θέση αυτών, προσφέρουν τη δική τους θεολογική ερμηνεία.

Η πίστη σε μια θρησκεία, αίρεση, πραθρησκευτική ομάδα κτλ, διακρίνεται από 3 εμφανείς αρχές. Αυτά τα 3 συστατικά είναι η πίστη, η λατρεία και το ήθος.

- Πίστη: η εμπιστοσύνη του ανθρώπου στο Υπερβατικό. Η πίστη αυτή καταγράφεται σε κείμενα και αποτυπώνεται σε μνημεία τέχνης. Η στοχαστική επεξεργασία της πίστης είναι η Θεολογία. Η θεσμοποίηση της πίστης είναι το Δόγμα και το σύμβολο της πίστης.

- Λατρεία: το σύνολο των λεγομένων και πραττομένων της θρησκεύουσας κοινότητας όπως αυτά ενσαρκώνονται στην αρχιτεκτονική, τη διακόσμηση και τη μουσική επένδυση.

- Ήθος: η πίστη έχει ως επακόλουθο ένα δεσμευτικό ήθος: τρόπος ζωής ορισμένος και οριοθετημένος.

Σκοπός όλων, είναι η θέωση του ανθρώπου. Πχ. παράδεισoς για τους χριστιανούς, νιρβάνα για τους βουδιστές κοκ.

Ειδικά στις αιρέσεις και τις παραθρησκευτικές ομάδες όμως, οι ανωτέρω αρχές είναι συνήθως επιφανειακές. Τα παραδείγματα αιρέσεων που δημιουργήθηκαν με μοναδικό σκοπό την απόσπαση χρημάτων, την απόκτηση εξουσίας , είναι στη κυριολεξία αμέτρητα. 

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ποιά η διαφορά των επίσημων θρησκειών από τις αιρέσεις, από τη στιγμή που και αυτές αποκτούν πλούτο και εξουσία. Η απάντηση είναι πως, κατά κανόνα, οι καθιερωμένες θρησκείες, δεν αποσπούν ανταλλάγματα με εκβιαστικούς τρόπους. Επιπλέον, στις αιρέσεις απαιτείται η καταβολή αντιτίμου για τη σταδιακή ''θέωση'' του θύματος [πχ. στη Σαϊεντολογία υπάρχουν οι κλίμακες OP 1 εως OP 8 (OP= Operating Thetan) και για τη ''κατάκτηση'' της κάθε μίας, απαιτείται σκληρή άσκηση και φυσικά χρήματα]

Ιστορική αναδρομή

Σας παραθέτουμε ορισμένα παραδείγματα (εξωφρενικών) αιρέσεων, που είχαν ως ηγέτες παρανοϊκούς ανθρώπους, έτυχαν μεγάλης δημοφιλίας, αλλά είχαν τραγικές καταλήξεις για τους ακολούθους τους.

Η περίπτωση του πάστορα Jim Jones

Ο Τζόουνς είχε γεννηθεί το 1931 και στις αρχές του 1950, όντας ήδη πάστορας της εκκλησίας των Μεθοδιστών, ίδρυσε το ''Ναό του Λαού''. Στις αρχές του 1960 μετακίνησε την αίρεσή του στο Σαν Φρανσίσκο που πλεόν αροθμούσε εκατοντάδες μέλη. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '60 και ως τα μέσα της δεκαετίας του '70, απέκτησε επαφές με πολιτικούς ηγέτες της Καλιφόρνια και έγινε πρόεδρος της επιτροπής στέγασης απόρων.

Ήδη όμως είχαν αρχίσει να ακούγονται κατηγορίες ότι στους κόλπους της αίρεσης ασκείτο σωματική και ψυχολογική βία στα μέλη από τον ίδιο τον Τζόουνς. Παράλληλα ο ίδιος δε δίσταζε να κηρύττει ότι ήταν μετενσάρκωση του Χριστού, του Βούδα, ακόμη και του Λένιν. Αυτό που ήταν πλέον εμφανές ήταν ότι ο Τζόουνς ασκούσε απόλυτη εξουσία στα μέλη της εκκλησίας του.

Ήταν πλέον φανερό ότι ο Ναός του Λαού δε μπορούσε να συνεχίσει τη δραστηριότητά του στο έδαφος των ΗΠΑ. Έτσι ο Τζόουνς αποφάσισε να μετακομίσει μαζί με 1,000 οπαδούς του στη Γουιάνα, όπου θα μπορούσε να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του για τη δημιουργία μίας ουτοπικής κοινωνίας με το όνομα Jonestown. Ωστόσο οι αμερικάνικές αρχές άρχισαν να δέχονται πιέσεις απο συγγενείς των μελών της αίρεσης ότι οι οικείοι τους τύγχαναν βασανισμών και κακομεταχείρισης.

Το Νοεμβρίο του 1978, μία αποστολή με επικεφαλής το γερουσιαστή Λίο Ράιαν μαζί με συγγενείς των μελών της αίρεσης και δημοσιογράφους, έφτασε με μικρό αεροπλάνο στη ζούγκλα της Γουιάνας για να ερευνήσει τις κατηγορίες για τον Τζίμ Τζόουνς. Η ομάδα έφτασε επισκεφτηκε τη Jonestown και αναχώρησε 3 μέρες αργότερα παίρνοντας μαζί τους 15 μέλη της αίρεσης που εξέφρασαν την επιθυμία να την εγκαταλείψουν. Ενώ η αναχώρηση ήταν ομαλή, φθάνοντας στο αεροδρόμιο, η ομάδα δέχτηκε πυροβολισμούς απο άνδρες του Τζόουνς, με αποτέλεσμα το θάνατο του γερουσιαστή Ράιαν και 4 ακόμη ανθρώπων.

Αργότερα την ίδια μέρα, ο Τζόουνς μέσα στη παράνοιά του, διατάσει τη μαζική αυτοκτονία των μελών της αίρεσης. Κατόπιν οι άμεσοι συνεργάτες του, ανακάτεψαν σιρόπι με κυάνιο και το τοποθέτησαν σε ένα μεγάλο δοχείο. Οι πίο πολλοί πήραν εθελοντικά το δηλητήριο, αλλά υπήρξαν και αρκετοί που δηλητηριάστηκαν παρά τη θέλησή του καθώς και κάποιοι που τουφεκίστηκαν διότι προφανώς δεν ήταν συνεργάσιμοι.

Το δηλητήριο χορηγήθηκε επίσης σε εκατοντάδες παιδιά ακόμη και απο τους ίδιους τους γονείς τους, πρίν και αυτοί πάρουν τη θανατηφόρα δόση. Την επόμενη μέρα οι αρχές βρέθηκαν μπροστά σε ένα συγκλονιστικό θέαμα. Εκατοντάδες πτώματα βρίσκονταν διάσπαρτα σε όλο τον οικισμό. Ο Τζόουνς βρέθηκε νεκρός με σφαίρα στο κεφάλι. Δεκάδες πτώματα βρέθηκε να έχουν τρυπήματα απο βελόνες, ένδειξη ότι δηλητηριάστηκαν παρά τη θέλησή τους.

Συνολικά 914 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 300 παιδιά, πέθαναν στη Jonestown. Ήταν η μεγαλύτερη ομαδική απώλεια ζωής αμερικανών πολιτών μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου. Είναι άξιο απορίας, αλλά και έρευνας, πως ένας άνθρωπος, προφανέστατα τρελός, κατάφερε να πείσει άλλους 900 να τον ακολουθήσουν στο θάνατο.

Η Πύλη του Ουρανού (Heaven's Gate)

Η επόμενη αναφορά είναι μια πραγματική ιστορία τρόμου που συνδυάζει τη θρησκεία με την επιστημονική φαντασία και τα UFO. Πρόκειται για τη σέκτα Heaven's Gate που διέπρεψε το 1970 και της οποίας το σύστημα πεποιθήσεων βασίστηκε σε ένα μείγμα Χριστιανικών ιδεών για την αποκάλυψη και στοιχείων επιστημονικής φαντασίας.

Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της σέκτας ο πλανήτης Γη θα εξαλειφόταν από υπερφυσικές δυνάμεις και ο μόνος τρόπος σωτηρίας ήταν η απόδραση στο «Επόμενο Επίπεδο». Σύμφωνα με τον ιδρυτή της, Marshall Applewhite, η απόδραση αυτή θα μπορούσε να κατορθωθεί μέσω μιας ασκητικής ύπαρξης, κάτι που σήμαινε απόσπαση από τα οικογενειακά δεσμά, τους φίλους, την εργασία, τα περιουσιακά στοιχεία και άλλα στοιχεία της σύγχρονης ύπαρξης.

Το 1997 ωστόσο, ο Applewhite ανακοίνωσε έναν σύντομο δρόμο για το Επόμενο Επίπεδο: να επιβιβαστούν σε ένα διαστημικό σκάφος που ακολουθούσε την ουρά του κομήτη Hale-Bopp. Στις 26 Μαρτίου, όταν ο κομήτης ήταν στην πιο φωτεινή του κατάσταση, ο Applewhite και 38 από τους οπαδούς του αυτοκτόνησαν έτσι ώστε να εγκαταλείψουν τις γήινες μορφές τους και να αποκτήσουν πρόσβαση στο UFO. 

Οι Δαυιδιανοί (Davidians) στο Waco του Τέξας

Ο «Κλάδος» είναι (χρησιμοποιείται ενεστώτας γιατί εξακολουθεί να υπάρχει) μια Προτεσταντική σέκτα που γεννήθηκε το 1959 σε ένα σχίσμα με την εκκλησία των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας, όταν η Florence Houteff ανακοίνωσε τη Δευτέρα Παρουσία του Ιησού σε μια σύναξη στην κορφή ενός λόφου στο Τέξας.

Μετά την αποτυχία της προφητείας, ένας αριθμός από «Προφήτες» έγιναν κεντρικά πρόσωπα, με τον πιο αξιοπρόσεχτο από αυτούς να είναι ο Vernon Howell (αργότερα μετονομάστηκε σε David Koresh), που έκανε κατήχηση στην ομάδα ώστε να πιστέψουν ότι μόνο αυτός είχε την ευθύνη και την εξουσιοδότηση να προφητεύει και να αναπαράγει τον «Οίκο του Δαυίδ».

Το 1994, μετά από καταγγελίες για παράνομη κατοχή πυροβόλου όπλου και εκμετάλλευση ανηλίκου, το γραφείο ATF (Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives) εξασφάλισε ένταλμα για να εξετάσει τις κατηγορίες αυτές. Αλλά η επίθεσή τους αντιμετωπίστηκε με οχύρωση και πυροβολισμούς.

Μετά από πολλές μέρες μάχης, το FBI φοβήθηκε για μαζικές αυτοκτονίες και προσπάθησε να παγιδεύσει τους οπαδούς με δακρυγόνα. Αλλά το συγκρότημα είχε πιάσει φωτιά από μέσα, σκοτώνοντας 80 ανθρώπους.  

Κίνηση για την Αποκατάσταση των 10 Εντολών του Θεού, Ουγκάντα

Η συγκεκριμένη κίνηση ήταν ένα Καθολικό παρακλάδι που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1980 μετά από ένα υποτιθέμενο όραμα της Παρθένου Μαρίας, που παρήγγειλε άκαμπτη υπακοή στις Δέκα Εντολές.

Τα μέλη της σέκτας μιλούσαν πολύ λίγο και κάποιες φορές υιοθετούσαν νοηματική μη φωνητική γλώσσα για να αποφύγουν να δώσουν λανθασμένες εντυπώσεις στους μάρτυρες γείτονές τους, απέφευγαν τη σεξουαλική επαφή για να αποφύγουν τη μοιχεία και νήστευαν δύο φορές τη βδομάδα. Καθώς υπέθεταν ότι πλησίαζε ο χρόνος της αποκάλυψης, ενθαρρύνονταν η ημερήσια εξομολόγηση, όπως επίσης το ξεπούλημα της περιουσίας τους και σταμάτησαν ακόμα και να εργάζονται στα χωράφια.

Ωστόσο, όταν η «Ημέρα της Κρίσεως» δε συνέβη, οι οπαδοί άρχισαν να αμφισβητούν την αυθεντικότητα του ηγέτη τους και έτσι ανακοινώθηκε μια δεύτερη Ημέρα της Κρίσεως για την 17η Μαρτίου του 2000, όπου όλοι οι 1000 οπαδοί, ενήλικες και παιδιά, προσκαλέστηκαν να εορτάσουν την επικείμενη σωτηρία τους. Δεν ήξεραν όμως ότι η εορτή αυτή θα κορυφωνόταν με την θυσία και τη δηλητηρίασή τους. Συνολικά, 778 άνθρωποι πέθαναν.

Άλλες ''αξιοσημείωτες'' περιπτωσεις ακραίων παραθρησκευτικών ομάδων και αιρέσεων

1) Τό 1969 η ομάδα του Τσάρλς Μάνσον δολοφονεί την έγγυο Σάρον Τέητ ηθοποιό και σύζυγο του σκηνοθέτη Ρόμαν Πολάνσκι και άλλους 3, αφήνοντας πίσω ψεύτικα στοιχεία για να νομίσουν οι αρχές πως το έγκλημα έγινε από έγχρωμους. Σύμφωνα με τηπαρανοϊκή θεωρία του, μαύροι θα εξεγείρονταν και θα ξεσπούσε πόλεμος με τους λευκούς και μόνο η «οικογένεια» θα γλίτωνε υπό τη σκέπη του Μάνσον, που ήταν ο πέμπτος άγγελος (οι άλλοι τέσσερις ήταν οι Μπιτλς).
2) Τό 1971 ο γκουρού της Ινδουϊστικής οργάνωσης « Ανάντα Μάργκα» καταδικάστηκε σέ ισόβια γιά τη δολοφονία 14 πρώην μελών της οργάνωσής του. Τότε άλλοι οπαδοί έκαναν τρομοκρατικές ενέργειες -μάλιστα δύο νέοι αυτοπυρπολήθηκαν!
3) Το 1988 αυτοκτονεί ο νεαρός οπαδός της Σαϊεντολογίας Πάτρικ Βίκ. Αλλα 11 μέλη αυτής της οργάνωσης έχουν αυτοκτονήσει στην Αμερική, μεταξύ αυτών, ο γιός του Χάμπαρντ, ενώ απόπειρα έχει κάνει και η κόρη του. Ο ιδιος ο Χάμπαρντ που ισχυριζόταν ότι με την μέθοδό του θεραπεύεται κάθε ψυχασθένεια, είιχε τάσεις αυτοκτονίας.
4) Τό 1979 Ελληνας οπαδός του γκουρού Σατυανάντα, αφού έχει εξουθενωθεί ψυχολογικά και οικονομικά, αυτοκτονεί έξω από το άσραμ του Γκουρού στην Παιανία.
5) Τό 1994 στην Ελβετία, 53 μέλη της ομάδας «Ναός του Ηλίου» του ομοιοπαθητικού «γιατρού» Λύκ Ζυρέ, αυτοκτόνησαν (οι πιό δειλοί «βοηθήθηκαν» από τους άλλους).Τό 1995, άλλα 15 μέλη βρέθηκαν δολοφονημένα στο δάσος Βεκόρ.
6) Το 1993 αποκαλύπτεται ότι στα γεγονότα της Παλλήνης, 2 γυναίκες θυσιάστηκαν στο βωμό του Σατανά. Θύματα και θύτες μπλέχτηκαν στα δίχτυα διεθνών κέντρων του Νεοσατανισμού. Επίσης, η μητέρα νεαρής μαθήτριας που αυτοκτόνησε στα Χανιά, αποκάλυψε ότι η κόρη της είχε μπλέξει με σατανιστές, ενώ στην Κοζάνη συλλαμβάνεται καθηγήτρια, που μυούσε μαθητές της στο σατανισμό με τελετές και σέξ.
7) Το 1995 η Ομάδα « Αούμ Σίνρι Κίο» του ιάπωνα γκουρού Σόκο Ασαχάρα επιτίθεται με τό φονικό αέριο «Σαρίν» στο μετρό του Τόκυο. Αποτέλεσμα: 11 νεκροί καί 5.000 τραυματίες. Η ίδια ομάδα συγκέντρωνε δηλητήρια γιά νά επισπεύσει τά γεγονότα της «Αποκάλυψης»!
8) Από τό 1968 έως καί σήμερα, χιλιάδες κοπέλες εκπορνεύονται γιά να φέρουν χρήματα και οπαδούς στην οργάνωση «Παιδιά του Θεού» του David Berg (Mo). Η λατρεία αυτή προωθεί την ομοφυλοφιλία, την αιμομιξία και την παιδεραστία.
9) Από τη δεκαετία του 60 εως και σήμερα, η τύχη χιλιάδων νέων που έψαξαν γιά σοφία και γνώση στην Ινδία, αγνοείται. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν αποκτήσει μόνιμες νευρικές διαταραχές ή έχουν αυτοκτονήσει, προσπαθώντας να «διευρύνουν τη συνείδησή τους» με γιόγκα καί διαλογισμό ή ψυχεδελικά ναρκωτικά ή καί τα δύο.
10) Μεγάλος αριθμός ανθρώπων έχει χάσει τη ζωή του ή έχει σοβαρά προβλήματα υγείας επειδή αντί της κλασσικής ιατρικής χρησιμοποίησε «θεραπευτικές» μεθόδους όπως ομοιοπαθητική, βελονισμό, ρέϊκι, κρυσταλλοθεραπεία κ.α.
11) Πολλά μέλη των «Μαρτύρων του Ιεχωβά» έχουν πεθάνει, επειδή η οργάνωση απαγορεύει τη μετάγγιση αίματος.
12) Χιλιάδες άνθρωποι στήνονται καθημερινά στους δρόμους ή γυρίζουν στα σπίτια, γιά να πουλήσουν τα προϊόντα της οργάνωσής τους και να παγιδεύσουν κι άλλους σ΄ αυτήν....
13) Χιλιάδες άνθρωποι έχουν υποχρεωθεί από τον «ηγέτη» τους να παντρευτούν άτομα που δεν έχουν διαλέξει, ή οδηγούνται έντεχνα στην εγκατάλειψη της οικογένειάς τους.
14) Αμέτρητοι γονείς ψάχνουν γιά τα παιδιά τους, τα οποία οργανώσεις όπως οι «Χάρε Κρίσνα» και το «ΚΕΦΕ-Σαηεντολογία» (σήμερα παρουσιάζεται σαν: Ελληνικό Κέντρο Διανοητικής & Σαηεντολογίας) έχουν μεταφέρει προς εκμετάλλευση σε χώρες του εξωτερικού.

Νεοπαγανισμός

Ο Νεοπαγανισμός είναι ένας από τους πιο εύρωστους διαύλους του νεοεποχίτικου Αποκρυφισμού, προβάλλοντας και εδραιώνοντας τις δοξασίες του με την υποτιθέμενη επιστροφή στο κλέος της προχριστιανικής αρχαιότητας. Πρόκειται όμως για σύγχρονα θρησκευτικά σχήματα του νεοεποχίτικου αποκρυφιστικού πλεγματος, δομημένα με στοιχεία της αρχαίας ειδωλολατρίας. Η σύγχρονη Ψευδοαγγελολογία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την εκκλησιαστική διδασκαλία περί των αγίων Αγγέλων. Τόσο ως προς τις προϋποθέσεις της, όσο και ως προς το περιεχόμενο της έχει σαφώς αντιχριστιανικό, συγκρητιστικό και αποκρυφιστικό περιεχόμενο. Συνδυάζει μία σειρά εξωχριστιανικών, χριστιανικών, εσωτεριστικών, ιουδαικών και ισλαμικών στοιχείων, που σε αρκετά σημεία θυμίζει έντονα χαρακτηριστικά του αρχαίου Γνωστικισμού, με έκδηλη την νεοεποχίτικη σφραγίδα.

Αποκρυφισμός

Αποκρυφισμός είναι η πίστη σε απόκρυφες πραγματικότητες, οντότητες και δυνάμεις, οι οποίες προσεγγίζονται με απόκρυφες τεχνικές. Ο σύγχρονος Αποκρυφισμός εμφανίζεται με τις μορφές του Νεοσατανισμού, της πολυειδούς Μαγείας, του Πνευματισμού, του Channelling, του Εσωτερισμού, της Καμπάλα, της Μαντικής (Νεκρομαντεία, Καφεμαντεία, Οιωνοσκοπία, Ονειρομαντεία, Κλυδωνισμός, Κάρτες Ταρώ), της Αστρολογίας, του Σαμανισμού, της Ψευδοαγγελολογίας, της Αγγελοθεραπείας, του Ρεiκι, του Νεοπαγανισμού, της Αριθμοσοφίας, του κινήματος Ντάνωφ, της Ψευδοπροφητείας, της Ουφολογίας και με πολλές άλλες μορφές Αποκρυφισμού, οι οποίες εντάσσονται στο γενικώτερο ρεύμα της «Νέας Εποχής».

Η σχετικά καινούργια μόδα του chanelling στην Ελλάδα

Χαρακτηριστική μορφή του Αποκρυφισμού είναι το Channelling (Διαυλισμός), μία καθαρά νεοεποχίτικη πρακτική, η οποία μετατρέπει τον άνθρωπο που ασχολείται μ’ αυτή σε «κανάλι», το οποίο – κατά τα λεγόμενα των εκπροσώπων του – συντονίζεται «ενεργειακά» με πνεύματα, ώστε να δέχεται και να «διοχετεύει» μηνύματα και οδηγίες από υποτιθέμενες «φωτεινές οντότητες» (αγγέλους, δασκάλους, εξωγήινους κ.α.). Ο τρόπος με τον οποίο ασκείται αυτή η τεχνική μας βεβαιώνει ότι πρόκειται περί επικίνδυνης αποκρυφιστικής πρακτικής, που «ανοίγει» επικοινωνία με ακάθαρτα πνεύματα. 

Αστρολογία

Μία ευρύτατα διαδεδομένη μορφή Αποκρυφισμού είναι η Αστρολογία, η οποία θέλει να προβάλλεται ως επιστήμη και ασκεί εντυπωσιακή γοητεία στον σύγχρονο εκκοσμικευμένο άνθρωπο. Τον προσδένει σε μοιρολατρικές αντιλήψεις με ψευδείς προβλέψεις, αιχμαλωτίζοντάς τον σε απατηλές «αστρικές δυνάμεις», στην πραγματικότητα δαιμονικές. Η σύγχρονη επιστήμη της Αστρονομίας έχει διαχωρίσει πλήρως την θέση της από την Αστρολογία και την θεωρεί ψευδοεπιστήμη.

Η επιστημονική εξήγηση της άνθισης των διαφόρων αιρέσεων και παραθρησκευτικών ομάδων

Στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Psychology Today και σε άρθρο του καθηγητή ψυχολογίας Adrian Furnham Ph.D., με τίτλο ''Why Do People Join Cults?'' (μτφ. Γιατί οι άνθρωποι προσχωρούν σε αιρέσεις), διαβαζουμε μια ενδιαφέρουσα (και επιστημονική) ανάλυση. Ο Adrian Furnham είναι καθηγητής ψυχολογίας στο University College London από το 1992

Τι προσφέρουν οι αιρέσεις και είναι αρεστές στους ακολουθους τους;

Η απάντηση, σύμφωνα με το καθηγητή Furnham, είναι πως προσφέρουν φιλία, σεβασμο και αίσθημα ασφάλειας. Προσφέρουν επίσης τον δικο τους ορισμό για το τι είναι καλό ή κακό, δίκαιο ή άδικο. Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα, άσχετα με το κοινωνικό, οικονομικό ή μορφωτικό τους υπόβαθρο. Επομένως οι παραπάνω ''προσφορες'' μπορούν να έχουν απήχηση στον οποιοδήποτε. Εάν σε αυτό προσθέσουμε το γεγονός πως οι αιρέσεις τολμούν να δώσουν ''απαντήσεις'' σε σοβαρά, κυρίως μεταφυσικά ερωτήματα (ζωή μετά θάνατον, αιώνια ζωή κτλ), είναι λογικό να έχουν μεγάλη ανταπόκριση.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, 5 ειναι τα χαρακτηριστικά που κάνουν μια αίρεση ή μια ομάδα επικίνδυνη:

1ον) Η απαίτηση αποκοπής των δεσμών μεταξύ μέλους και οικογενείας, φιλικού κύκλου κτλ.

2ον) Η απαίτηση για ολοκληρωτική και άνευ όρων υπακοή στους κανόνες και τις διδασκαλιες της αίρεσης ή της παραθρησκευτικής ομάδας.

3ον) Ο εξαναγκασμός των μελών να προσφέρουν παρατεταμένη, εθελοντικη εργασία για τη προώθηση των θέσεων της αίρεσης.

4ον) Η απόσπαση χρημάτων από τα μέλη και/ή τις οικογένειες και τους φίλους, δήθεν για τη λειτουργία της ομάδος.

5ον) Η κακομεταχείριση (σωματική ή ψυχολογική), μελών που εκφράζουν αμφιβολίες ή επιθυμούν να αποχωρήσουν από την αίρεση ή την ομάδα.

Το προφίλ των ανθρώπων που εντάσσονται σε αυτές τις ομάδες και το ''χάρισμα'' του πειθαναγκασμού

Όπως προαναφέραμε, το μέλος μιας αίρεσης ή ομάδας, μπορεί να φτωχός ή πλούσιος, μορφωμένος ή αγράμματος, μεγάλος σε ηλικία ή μικρός. Σύμφωνα με το καθηγητή Furnham, το προφιλ των ανθρώπων που εντάσσονται σε αυτές τις ομάδες, έχει συνοπτικά ως εξής: άτομα που βρίσκονται σε μεταβατική φάση της ζωής του, για παράδειγμα άτομα που έχουν χάσει τη δουλειά του, άτομα που έχουν υποστεί κάποια απώλεια (θάνατο στην οικογένεια κτλ), άτομα που βιώνουν συναισθηματική απογοήτευση (χωρισμό) κοκ. Εν συντομία, άνθρωποι που έχουν αποξενωθεί από μια προηγούμενη κατάσταση για τον οποιοδήποτε λόγο είναι επιρρεπείς στη στρατολογηση. Σε καμία περίπτωση τα άτομα αυτά δεν είναι ανόητα ή ψυχικά διαταραγμένα. Είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που θα προσπαθήσουν να καλύψουν ένα κενό, υιοθετώντας εξωφρενικούς ισχυρισμούς και διδασκαλίες. Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΑΥΤΗ, ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ MAINSTREAM ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ.

Κατά κανόνα, οι αιρέσεις έρχονται να καλύψουν αυτό το κένο, προσφέροντας μέσω πειθαναγκασμού, εικονική ασφάλεια και δύναμη εντός της ομάδος. Ο πειθαναγκασμός, σε αρχικά τουλάχιστον στάδια, δεν γίνεται συνήθως αντιληπτός από τα νέα μέλη. Ειδικά οι άνθρωποι που είναι συνεσταλμένοι, ντροπαλοί ή ''κοινωνικά αδέξιοι'' βρίσκουν θαλπωρή σε μία ομάδα που τους παρέχει συγκεκριμένους και εύκολους αρχικά, κανόνες που πρέπει να εφαρμόζουν όταν αλληλεπιδρούν με τα άλλα μέλη της ομάδας. 

Σε ποιό ακραίες ομάδες, τα μέλη μετατρέπονται σε ζηλωτές και πραγματικότητες που θεωρουνται δεδομένες για τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, απορρίπτονται με συνοπτικές διαδικασίες. Για παράδειγμα άρνηση της επιστήμης, άρνηση της συμβατικής ιατρικής κτλ. Σε αυτό το σημείο, οι αρχηγοί αυτών των ομάδων, έρχονται να συμπληρώσουν το κενό αυτό, προσφέροντας τη δική τους ερμηνεία για το τι είναι σωστό ή λάθος, τι είναι ηθικό ή ανήθικο κτλ. Πρόκειται για τα ίδια άτομα που αρχικά έσπειραν αυτές τις αμφιβολίες στους οπαδούς τους και έρχονται σε 2ο χρόνο, ως από μηχανής θεοί, να δώσουν τις απαντήσεις, ασχετα με το πόσο τραγελαφικές μπορει να είναι αυτές!

Μπορείτε να διαβασετε το άρθρο του καθηγητή Adrian Furnham στο Psychology Today πατωντας εδώ.

 

Η Margaret Singer Ph.D. για τα άτομα που είναι επιρρεπή στο πειθαναγκασμό

 

Η διασημη κλινική ψυχολόγος Μάργκαρετ Σίγκερ (1921-2003), έχει γράψει το εξής για τα άτομα που είναι επιρρεπή προς τις αιρέσεις: “Everyone is influenced and persuaded daily in various ways, but the vulnerability to influence varies. The ability to fend off persuaders is reduced when one is rushed, stressed, uncertain, lonely, indifferent, uninformed, distracted, or fatigued. Also affecting vulnerability are the status and power of the persuader''.        Μτφ.  '' Όλοι οι άνθρωποι επηρεάζονται και πείθονται καθημερινά με διαφορους τρόπους. Η ευαισθησία στη πειθώ όμως διαφέρει από άτομο σε άτομο. Η ικανότητα ''απόκρουσης' των πειθαναγκαστών, μειώνεται όταν το άτομο δεχθεί πίεση, βρίσκεται σε κατάσταση στρες, αβεβαιότητας, μοναξιάς, αδιαφορίας, έλλειψης ενημέρωσης, σε απόσπαση προσοχής, ή σωματικής κούρασης. Επιπλέον η ευαισθησία επηρεάζεται από την ιδιότητα και τη δυναμη του πειθαναγκαστή''. Μέσα σε λίγες γραμμές, έχουμε τον ορισμό των ανθρώπων που πέφτουν θύματα παραπλάνησης από αιρεσεις και παραθρησκευτικές ομάδες.                

Επιλογος

Το συμπέρασμα στο οποίο φθάνει η επιστήμη της ψυχολογιας-ψυχιατρικής, είναι πως η ροπή ορισμένων ανθρώπων προς τις αιρέσεις και τις παραθρησκευτικές ομάδες, είναι συνδυασμός ατόμων που βρίσκονται σε ευαίσθητη ή μεταβατική φάση της ζωής τους, με τον πειθαναγκασμό που επιβάλλουν διάφοροι επιτήδειοι ψευδοπροφήτες. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές ομάδες που που ισχυρίζονται πως έχουν το αποκλειστικό προνόμιο επικοινωνίας με τον Ύψιστο. Αυτή η ''δράση'' αποκαλείται ''chanelling'' (διαυλισμός) και δυστυχώς υπάρχουν πολλοι ''προφήτες'' και μεσσιανιστές που την εφαρμοζουν και στην Ελλάδα. Το channelling είναι μία καθαρά νεοεποχίτικη πρακτική, η οποία μετατρέπει τον άνθρωπο που ασχολείται μ’ αυτή σε ''κανάλι'', το οποίο – κατά τα λεγόμενα των εκπροσώπων του – συντονίζεται ''ενεργειακά'' με πνεύματα, ώστε να δέχεται και να ''διοχετεύει'' μηνύματα και οδηγίες από υποτιθέμενες ''φωτεινές οντότητες'' (αγγέλους, δασκάλους, εξωγήινους κ.α.).